წარმოიდგინეთ, რომ აეროპორტში ხართ და უნდა აიღოთ თქვენი ბარგი. 10 წუთში მიდიხართ ბარგის ასაღებ ადგილას და დაუყოვნებლივ აიღებთ ჩემოდანს.
ახლა კი მსგავსი სიტუაცია. შეგიძლიათ გზის მოჭრით მიხვიდეთ დანიშნულების ადგილას და მოიგოთ 2 წუთი, კიდევ 8 წუთი ელოდებით თქვენს ჩემოდანს.
ორივე სიტუაციაში, ბარგი 10 წუთში მიიღეთ. მხოლოდ მეორე შემთხვევაში იქნებით უფრო მოუთმენელი და უბედური. საქმე ისაა, რომ ჩვენს ტვინს არ უყვარს უსაქმოდ ყოფნა, მას მოსწონს დაკავება. შემდეგი ამოცანის შესასრულებლად ის გვაჯილდოებს დოფამინით, რაც უფრო ბედნიერებს გვმატებს.
ფსიქოლოგებმა და სოციოლოგებმა მიიღეს დანბარის ნომერი – იმ ადამიანების მაქსიმალური რაოდენობა, რომელთანაც შესაძლებელია მჭიდრო კონტაქტის შენარჩუნება. ამიტომ, მაშინაც კი, თუ ათასობით “მეგობარი” გყავთ ფეისბუქზე, ნამდვილი ურთიერთობა შეგიძლიათ მხოლოდ 50-200-თან.
წარმოიდგინეთ, სამსახურში კითხულობთ მნიშვნელოვან დოკუმენტს და აცნობიერებთ, რომ უბრალოდ 3 ჯერ წაიკითხეთ იგივე წინადადება. იმის ნაცვლად, რომ იფიქროთ რაზე წაიკითხეთ, თქვენი გონება სადღაც ტრიალებდა.
კალიფორნიის უნივერსიტეტის მეცნიერები ამბობენ, რომ ყოველდღე ვოცნებობთ ჩვენი დროის 30% -ს, ზოგჯერ (გრძელ მოგზაურობაზე) 70% -ს. მაგრამ ეს არ არის ცუდი. იგივე კვლევები აჩვენებს, რომ ადამიანები, ვისაც ღრუბლებში ყოფნა უყვართ, უფრო შემოქმედებითები არიან, პრობლემებს უკეთ ჭრიან და სტრესისგან თავისუფლდებიან.
ჩვენ ვფიქრობდით, რომ ჩვენი მოგონებები პატარა ფილმებს ან კლიპებს გავს. ისინი სადღაც ტვინში წვანან და არასდროს იცვლებიან. სინამდვილეში, წარსული მოვლენების რეკონსტრუქცია ხდება ყოველთვის, როდესაც მათზე ვფიქრობთ.
მათ შინაარსზე გავლენას ახდენს მეხსიერების ხარვეზები და მომდევნო მოვლენები. მაგალითად, არ გახსოვთ ვინ იმყოფებოდა იმ ოჯახის სადილზე. მაგრამ მამიდამ ერთი შეხვედრა არ გამოტოვა. ამიტომ, დროთა განმავლობაში, თქვენ შეგიძლიათ ჩართოთ ის თქვენს მეხსიერებაში, მაშინაც კი, თუ ის იქ არ იყო.
ოდესმე გიფიქრიათ, რატომ დგებიან ადამიანები ყოველთვის, როდესაც გზაზე ავარიას ხედავენ? ჩვენ ვფიქრობთ, რომ მომხდარს ყველა საშინლად აღიქვამს, თუმცა ამას მაინც უყურებენ.
ასეთი ცნობისმოყვარეობისთვის პასუხისმგებელი ჩვენი ტვინია. რომელიც ორიენტირებულია გადარჩენაზე. მისი ფუნქციაა მუდმივად შეამოწმოს გარემო და უპასუხოს 3 კითხვას: შეიძლება ამის ჭამა? შესაძლებელია ამ სექსით დაკავება? მომკლავს? საკვები, სექსი და საფრთხე არის მთავარი ის, რის გარეშეც ვერ გადავრჩებოდით და რომელსაც ყურადღება უნდა მივაქციოთ.
ჩვენი ტვინი მუდმივად ამუშავებს ინფორმაციას გრძნობიდან. იგი აანალიზებს რასაც ვხედავთ და წარმოგვიდგენს ჩვენთვის გასაგები ფორმით.
მაგალითად, ჩვენ სწრაფად ვკითხულობთ ტექსტს მხოლოდ იმიტომ, რომ რეალურად არ ვკითხულობთ მას. ჩვენ ვხედავთ მხოლოდ პირველ და ბოლო ასოებს, დანარჩენს კი ვფიქრობთ, რადგან ერთხელ უკვე ვნახეთ. გახსოვს? ”არ ავქს მისნევლბოა რმოლეი აოესბი ავქთ სვიტყას, მავთაირა, პრევილი და ბლო აიესბი მათ აგილდეზბე იოყს “.
შედეგად, ის, რასაც ჩვენ ვხედავთ (დაბნეული ასოები) განსხვავდება იმისგან, რასაც ჩვენ აღვიქვამთ (სიტყვები). და ეს ხდება არა მხოლოდ ტექსტთან დაკავშირებით.
ჩვენ გვინდა გვჯეროდეს, რომ ყველა ჩვენი მოქმედება ყურადღებით არის შესრულებული. მაგრამ ყოველდღიური გადაწყვეტილებების 60-80% ქვეცნობიერია. ჩვენ არ ვფიქრობთ იმაზე, თუ როგორ უნდა გავაკეთოთ ეს, ჩვენ უბრალოდ ვაკეთებთ მას. ფაქტიურად ავტომატურად.
ჩვენს ტვინში ყოველ წამში მილიონობით ერთეული შემოდის. დატვირთვის შესამცირებლად, სამუშაოს ნაწილს ქვეცნობიერი ასრულებს. გასაღებების აღება, შუქის გამორთვა, კარის დაკეტვა – მრავალი მოქმედება ავტომატიზირებულია და მათზე არც კი ვფიქრობთ.
ამიტომ ხშირად გვიჩნდება კითხვა, გამოვრთეთ თუ არა უთო.
კვლევამ აჩვენა, რომ ჩვენს ტვინს ერთდროულად მხოლოდ 3-4 ბლოკის ინფორმაციის შენახვა შეუძლია. უფრო მეტიც, ეს ინფორმაცია ინახება მხოლოდ 20-30 წამის განმავლობაში. შემდეგ ის დაგვავიწყდება, თუ მას აღარ გავიმეორებთ.
მაგალითად, თქვენ მართავთ მანქანას და საუბრობთ ტელეფონზე (ნუ გააკეთებთ ამას). გკარნახობენ ნომერს, მაგრამ თქვენ ვერ დაწერთ მას, ამიტომ ცდილობთ დაიმახსოვროთ. რიცხვებს იმეორებთ ისევ და ისევ თქვენს მოკლევადიან მეხსიერებაში შესანახად კიდევ 20 წამით, სანამ არ გათიშავთ და არ დაწერთ ნომერს.
მრავალი კვლევა აჩვენებს, რომ ადამიანს მხოლოდ ერთი შემეცნებითი ამოცანის შესრულება შეუძლია. სცადეთ საუბარი და კითხვა ერთდროულად. ან დაწერე წერილი და მოუსმინე აუდიო წიგნს. სავარაუდოდ, არაფერი გამოვა, რადგან ჩვენ შეგვიძლია ყურადღება მხოლოდ ერთ მოქმედებაზე გავაკეთოთ.
მაგრამ არსებობს გამონაკლისი. თუ მეორე მოქმედება ფიზიკური და ავტომატურია (რასაც ძალიან ხშირად აკეთებთ), მაშინ ერთდროულად შეგიძლიათ გააკეთოთ ორი რამ. მაგალითად, შეგიძლიათ ერთდროულად იაროთ ფეხით და ისაუბროთ ტელეფონით. ასეც რომ იყოს, დიდი შანსია ვინმეს ვინმეს შეეჯახოთ ან საუბრის ნაწილი გამოტოვოთ.